Τα οφέλη της άσκησης στην ψυχική υγεία και στην βελτίωση των ψυχικών διαταραχών.
Η σωματική άσκηση παρότι δεν θεωρείται μια μορφή θεραπείας πρώτης γραμμής για την ψυχική υγεία όπως για παράδειγμα η ψυχοθεραπεία οι έρευνες αποδεικνύουν ότι έχει μεγάλα οφέλη στην ψυχική υγεία ακόμα σε άτομα που πάσχουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ΔΕΠΥ. Μάλιστα, κορυφαίοι επαγγελματίες υγείας κυρίως γνωστικο-συμπεριφορικής προσέγγισης συστήνουν την άσκηση παράλληλα με τις συνεδρίες τους.
Μια μελέτη ερεύνησε μια ομάδα ατόμων με μετατραυματικό στρες PTSD.
Τα άτομα βρίσκονταν σε μια αποτελεσματική θεραπεία που ονομάζεται παρατεταμένη έκθεση (PE) ή παρατεταμένη έκθεση μαζί με άσκηση (PE+E). Οι συμμετέχοντες στην κατάσταση PE+E συμπλήρωσαν 30 λεπτά μέτριας άσκησης σε διάδρομο πριν από κάθε συνεδρία θεραπείας. Η ομάδα PE+E ήταν ο ξεκάθαρος νικητής, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη βελτίωση στα συμπτώματα PTSD στο τέλος της περιόδου θεραπείας (Powers et al., 2015). Υπάρχουν βέβαια και άλλες σωματικές δραστηριότητες που μπορούν επίσης να ανακουφίσουν τα συμπτώματα από ψυχική ανισορροπία. Ο Bessel van der Kolk, ειδικός στο PTSD, βρήκε οφέλη από τη γιόγκα στη μείωση του PTSD στην έρευνά του και τώρα το συνιστά σε όλους τους πελάτες του (van der Kolk, et al., 2014).
Επιπροσθέτως, η άσκηση μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό αντίδοτο για όσους δεν μπορούν να καθίσουν ακίνητοι ή αποσπώνται εύκολα, καθώς η έντονη πρωινή άσκηση έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει πολύ τους νέους να διαχειριστούν τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν τα αποτελέσματα αρκετών μελετών ΔΕΠΥ και διαπίστωσαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η διάρκεια της άσκησης, τόσο μεγαλύτερο είναι το αποτέλεσμα (Vysniauske et al., 2020). Με αφορμή των παραπάνω στοιχείων η σωματική άσκηση και η διάρκεια των διαλειμμάτων στα σχολεία καλό είναι να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν.
Σωματική άσκηση και κατάθλιψη.
Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο Monice Williams την ψυχιατρική κλινική του Κονέκτικατ, πολλοί άνθρωποι έχουν κατάθλιψη ή παρουσιάζουν καταθλιπτική συμπτωματολογία με συνοσυρότητα από άλλη διαταραχή ή και όχι. Η άσκηση προτείνεται ως μέρος της καθημερινής φροντίδας. Πιο συγκεκριμένα, εάν η κατάθλιψη είναι σοβαρή, κάνουμε την άσκηση μέρος της καθημερινής εργασίας, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μόλις 10 λεπτά περπάτημα την ημέρα. Με λίγο χρόνο και επιμονή, το 10λεπτο περπάτημα μπορεί να αυξηθεί σε 20 ή 30 λεπτά ή ακόμα και να εξελιχθεί σε τζόκινγκ ή πεζοπορία.
Ο αθλητισμός μπορεί να είναι ακόμα καλύτερος από έναν απλό περίπατο επειδή σας συνδέει με ανθρώπους, κάτι που είναι άλλο ένα σημαντικό μέρος για να βοηθήσετε όσους πάσχουν από κατάθλιψη. Το να περνάς χρόνο με άλλους είναι ένα βασικό συστατικό για την ανύψωση της διάθεσης και ο συνδυασμός αυτού με την άσκηση δεν είναι ποτέ κακή ιδέα.
Ωστόσο, αυτό που παρατηρείται είναι ότι ο αθλητισμός χάνει τη δυναμική του λόγω της αύξησης του αριθμού των νέων που χρησιμοποιούν διαδικτυακά gadget ως ψυχαγωγία. Η έρευνα δείχνει ότι η συμμετοχή σε αθλήματα βοηθά τους ανθρώπους να αναπτύξουν καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες, βελτιώνει την αυτοεκτίμηση, ενισχύει την αυτοπεποίθηση, βελτιώνει τον αυτοέλεγχο και οδηγεί σε μεγαλύτερη ικανότητα. Επιπλέον, τα άτομα που ασχολούνται με τον αθλητισμό έχουν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους (Hiremath, 2019).
Οι αλλαγές του οργανισμού όταν κάνει άσκηση.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος βιβλιογραφίας που αναγνωρίζει τις θετικές επιδράσεις της άσκησης σε καταστάσεις διάθεσης όπως άγχος, στρες και κατάθλιψη, μέσω φυσιολογικών και βιοχημικών μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένων των ενδορφινών, των μιτοχονδρίων και του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και μέσο στου μεταβολισμού. Επιπλέον, παρατηρείται ότι οι ψυχολογικοί μηχανισμοί αλλάζουν από την άσκηση και αλλάζουν την διάθεση του ατόμου όπως για παράδειγμα σε άτομα με διάσπαση προσοχής ή άτομα που πιστεύουν ότι έχουν μειωμένη αυτοαποτελεσματικότητα. Η άσκηση έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνει τη φλεγμονή μέσω πολλών διαφορετικών διεργασιών (φλεγμονή, κυτοκίνες, υποδοχείς τύπου toll, λιπώδης ιστός και μέσω του πνευμονογαστρικού τόνου), γεγονός που μπορεί να συμβάλει σε καλύτερα αποτελέσματα υγείας σε άτομα που πάσχουν από διαταραχές της διάθεσης.
Ωστόσο, συνιστάται ένα κομμάτι προσοχής. Οποιοδήποτε άθλημα έχει ως αποτέλεσμα χτύπημα στο κεφάλι δεν είναι καλό για την ψυχολογική υγεία. Είναι γνωστό ότι μια διάσειση είναι κακό για τον εγκέφαλο και μπορεί να είναι η αιτία πολλών επίμονων προβλημάτων ψυχικής υγείας. Μάλιστα, πολλοί ποδοσφαιριστές έχουν υποφέρει από σύνδρομο μετά από διάσειση, το οποίο μπορεί να προκαλέσει εναλλαγές στη διάθεση ή ακόμα και αυτοκτονία. Ομοίως, καλό είναι να προφυλάσσεται το κεφάλι και να επιλέξετε μια ασφαλή άσκηση ή μια άσκηση με τον σωστό εξοπλισμό για παράδειγμα κράνος.
Συνοπτικά, η άσκηση είναι εξαιρετική για την ψυχική υγεία τόσα για άτομα που θέλουν απλώς να διατηρήσουν την διάθεση τους αλλά και για άτομα που έχουν διαγνωστεί με κάποια ψυχική διαταραχής, απλώς προστατέψτε το κεφάλι σας.
Κουτλουμπάση Ελένη,
Συμβουλευτική Ψυχολόγος
(Μετάφραση & επιμέλεια άρθρου της Monnica Williams, Psychology Today)